Na een bewogen jaar met Tweede Kamerverkiezingen en de Covid-19 pandemie is het tijd om de balans op te maken. Hoe denken scholieren in het voortgezet onderwijs nu over politiek en democratie? In deze derde rapportage van het ADKS onderzoek volgen we de ontwikkeling van de opvattingen van jongeren in de eerste drie leerjaren van het voortgezet onderwijs.
Vergeleken met eerdere jaren is het beeld in het derde jaar positiever. Derdeklassers hechten zich sterker aan de vertegenwoordigende democratie, zowel in opvattingen als in gedragsintenties. Dit blijkt bijvoorbeeld uit het grotere belang dat zij hechten aan het leven in een democratie, een hogere stemintentie, en meer politieke kennis, interesse en vertrouwen in het eigen (politieke) kunnen.
Dat betekent niet dat jongeren blind vertrouwen hebben in de politiek. Zo neemt het vertrouwen in (politieke) ambtsdragers verder af, en daalt ook het vertrouwen dat politici luisteren naar mensen zoals zij en hun ouders. Dat is echter niet per se slecht: een gezonde democratie is er bij gebaat als burgers zich hechten aan de democratie, en tegelijkertijd een kritische houding hebben jegens de politieke vertegenwoordigers.
Verder zijn jongeren zich in het derde jaar bewuster van hun eigen positie en eigen belang. Hoewel zij nadrukkelijk blijven kiezen voor de gemeenschap, leggen zij vergeleken met eerdere jaren wat meer nadruk op het individu. Dit is het meest zichtbaar in de discussie rond vrijheid van meningsuiting tegenover het kwetsen van anderen.
Opvallend is verder dat de grote verschillen op basis van opleidingstype, die wij ook al aan het begin van de middelbare school zagen, hardnekkig blijken. Net als in eerdere jaren, vinden vwo’ers het leven in een democratie veel vaker belangrijk dan leerlingen op het vmbo, zijn zij vaker voornemens te gaan stemmen en hebben zij meer politieke kennis. Hoewel de verschillen tussen de opleidingstypes dus groot blijven, is het belangrijk om in het achterhoofd te houden dat deze opvattingen over de hele linie wel stijgen.
Het volledige rapport vindt u hier.
Bij dringende zaken kunt u contact opnemen met Tom van der Meer
NL 
EN